Embedded Files
Những suy nghĩ về người đa năng và những nhận định lưu ý khi làm việc chung hoặc tìm chọn người đa năng.
Quan niệm
Đa năng, đơn năng, ... vạn năng, toàn năng 🤪
Một nghề cho chín, còn hơn chín nghề 🤔
Hãy thử hỏi ✨ AI câu sau
✨ Trên thế giới, ai vừa là kỹ sư công nghệ, cũng là tay đua tốc độ, cũng là chủ doanh nghiệp và là đầu bếp nổi tiếng?
Bạn sẽ thấy, những người được AI nhắc tên (thường nổi tiếng tới mức được AI nhắc tên) họ giỏi hơn một chuyên môn, nhưng có thể không có ai có tất cả các chuyên môn mà bạn vừa hỏi tìm. Và trong một ngành chuyên môn, ta cũng không biết họ là chuyên gia ở mảng nào, giỏi mảng nào hơn; đơn giản là họ giỏi nhiều mảng: đa năng nhưng không vạn năng, toàn năng.
Điểm giá trị khác biệt của một người đa năng (multifaceted person, a generalist) không nằm ở số lượng, cũng không nằm ở chất lượng những gì người đó làm. Điểm đặc biệt nằm ở khả năng liên kết ý tưởng, nghĩ ra những cách giải quyết vấn đề phức hợp, hoặc theo cách phi truyền thống (giúp họ khác biệt và vượt trội). Giá trị đầu tiên mang lại của một người đa năng dễ thấy nhất khi giải quyết một chuyện nhỏ nhưng phức tạp. Họ tiết kiệm thời gian tìm kiếm sự liên hợp và cân bằng giữa các mảng khác nhau (stacks).
Trong khi nhóm nhiều người đơn năng tìm sự cân bằng giữa các chuyên môn, trong luồng công việc thông qua đối thoại; họ, người đa năng, để mọi thứ diễn ra trong đầu 🧠 trước và sau đó tìm kiếm người giải quyết vấn đề (có thể là chuyên gia hoặc một người đa năng khác). Nếu không có điểm này, 100 người đa năng sẽ thua 40+30+20+10 người đơn năng có chuyên môn, vì sau thời gian đối thoại, những người đơn năng sẽ tìm ra một cách làm, và dần nhận thấy sự thiếu vắng chuyên môn để bù đắp; trong khi 100 người đa năng (không suy nghĩ cùng nhau tìm kiếm điểm cân bằng) thì không ra được gì cả sau một thời gian dài, dù ai cũng làm rất nhiều nhưng dẫn tới chồng lấn công việc, dư thừa nhưng không trọn vẹn những phần thành quả đầu ra.
Lưu ý khi làm việc chung
Làm việc nhóm
Với người đa năng, giao cho họ làm việc một mình, hoặc để xung quanh họ là những người đơn năng biết tuân thủ là cách phát huy tối đa khả năng của họ.
Với người đa năng, giao cho họ thực hiện chuyên một việc lặp đi lặp lại, sẽ làm mất giá trị của sự đa năng; thậm chí sẽ khiến họ thua thiệt khi xung quanh là các chuyên gia.
Với người đa năng, để quanh họ những người đa năng khác, sẽ thấy, đám đông hoặc
làm nhiễu loạn cách tư duy vấn đề của họ, đặc biệt khi họ bảo thủ nhưng đang tiếp xúc với nhiều kiến thức mới đến từ những người đa năng khác
hoặc trì hoãn đưa ra quyết định khi có quá nhiều cách làm đến từ những người đa năng khác
tinh gọn và tìm ra cách tối ưu khi họ hiểu rõ thế mạnh/yếu của những người đa năng khác, và khi họ cởi mở đồng thời biết tự cân bằng.
Chia sẻ thông tin và sự ảnh hưởng tới công việc
Ngắn gọn, đứng trước thông tin không liên quan tới công việc hiện tại:
Người đa năng 🧐 Nếu biết, tôi sẽ làm khác
Người đơn năng 😪 Nếu biết, tôi bỏ qua
Việc quá tải thông tin có thể làm cho người đa năng giảm tốc độ. Khi nọ đủ kỹ năng và thời gian xử lý thông tin, nhưng kết quả mang lại sẽ tối ưu hơn về tính khả thi, hiệu quả, chất lượng. Trong khi đó, việc quá tải thông tin sẽ làm cho nhóm người đơn năng (vốn không quan tâm tới thông tin ngoài chuyên môn, không biết hoặc không quen xử lý chúng) sẽ dễ mất kết nối nhóm, chia rẽ, giảm hiệu quả.
Việc thiếu thốn thông tin sẽ làm cho người đa năng giảm chất lượng công việc, khi họ không tính đến các khía cạnh, nhân tố có tác động gián tiếp đến quá trình thực thi, hoặc mục tiêu công việc. Trong khi đó, việc thiếu thông tin sẽ làm cho nhóm người đơn năng tập trung, tăng tốc, và tìm cách cải thiện những bước nhỏ (thủ thuật khác, công cụ mới) giới hạn trong phạm vi công việc đang làm.
💡 Cung cấp tối đa thông tin, hỗ trợ tiếp cận thông tin tại nguồn cho người đa năng và giới hạn vừa đủ thời gian xử lý vấn đề, là cách tốt nhất tối ưu giá trị mà người đa năng mang lại.
Giao việc
Người đa năng: giao mục tiêu. Thêm nữa có thể đặt ra thời hạn, chỉ ra tiêu chí thành công; cung cấp và đảm bảo hiểu đúng vai trò các người liên hệ; lưu ý tham khảo quy trình hiện có.
Người đơn năng: giao rõ ràng khối lượng, kiểm mục và thời hạn; cung cấp và đảm bảo hiểu đúng quy trình, người quản lý; lưu ý các liên hệ hỗ trợ trực tiếp và mục tiêu chung. Không nên thêm thông tin ít hoặc không liên quan.
Tóm lại
Khi làm việc nhóm,
người đa năng thường giúp tìm ra giải pháp, gỡ bỏ rào cản.
người đơn năng giúp tăng tiến độ, cải tiến thủ thuật, công cụ.
Khi làm việc một mình,
người đa năng thích hợp tạo ra giải pháp, có thể không ngừng thấy việc cần làm.
người đơn năng thích hợp thực thi giải pháp, có xu hướng "đứng việc" khi xong hết việc được giao trong chuyên môn; hoặc gặp trở ngại ngoài chuyên môn và dừng.
Google Sites
Report abuse